Nefs-i Mutmainne Makamını Elde Eden İnsanın Davranışları
İşte böyle bir anlayış ve duygu dünyasına otağını kuran bir hakikat eri -buna Hakk'ın kulu demek daha uygun olur zannediyorum- tecellî-i ef'âl ötesinde, tecellî-i esmâ ve sıfâta açılarak "ilme'l-yakîn"in en üst mertebelerine yürür ki, bunun ötesi, Hak hoşnutluğunun kendine has emâreleriyle duyulup hissedildiği ve selim vicdanların şehadetiyle bilindiği "marziyye" şâhikasıdır. Muhakkikînce, bu pâyeye, "hakka'l-yakîn" televvünlü "ilme'l-yakîn" dendiği gibi "ehadiyet" mertebesi, "cemu'l-cem" makamı da denegelmiştir. Bu makam erbabı, seyrini daha çok "seyr anillah" şâhikalarında sürdürür.. hâl-hayret-temkin ufkunda dolaşır durur; dolaşır durur ve artık Hak, onun gören gözü, işiten kulağı olur; hep doğruyu görür, doğruyu duyar ve insanlar arasında ilâhî ahlâkın mübarek bir temsilcisi gibi oturur kalkar.. başkalarında gördüğü kusurları affeder, ayıplara göz yumar, mü'minlere hüsn-ü zanda bulunur, herkesi şefkatle kucaklar ve Hak'tan ötürü her milletle barışık yaşar.. vicdanında duyduğu Hak hoşnutluğunu kalb imbiklerinden geçirerek kendi hoşnutluğu haline getirir; gönül tezgahlarında her şeyi şekere-şerbete çevirir ve bu ballar balını avuç avuç herkese tattırır.. ve hemen her yerde, her zaman "Hazreti Râzı"ya gönülleri yönlendiren bir rıdvan kıblenümâsı gibi hareket eder; Allah için sever, Allah için kucaklar, Allah için koklar ve sürekli Hakikat-i Muhammediye makamının mebdei sayılan böyle bir pâyenin hakkını eda etmeye, O'nunla nisbetini derinleştirmeye çalışır.
- tarihinde hazırlandı.