Tut elimden tut ki edemem sensiz
Bir insan -debbağın deriye yaptığı gibi- sürekli kendisini yerden yere vurmazsa, hep kadere taş atar ve etrafta mücrimler arar durur.
Kendini yerden yere vurmayan, Hakk’ın takdirini yerden yere vurma durumunda olur. Başa gelen her musibeti insan kendinden bilmelidir. وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ “Size gelen her musibet, kendi elinizle ettiğiniz şeyin sonucudur. Her yaptığınız şeyi de cezalandırmaz; Allah, çoğunu affeder.” (Şûrâ, 42/30) Kur’an-ı Kerim, öyle buyuruyor ve bu mevzuda Sâhib-i Şerîat’tan şeref-sudûr olmuş hadis-i şerifler var. O musibetleri sabır ile karşılarsanız, ayağınıza batan bir diken bile günahlarınızdan bir kısmını alıp götürmüş olur. Bir sıkılıp terleme, bir hafakan yaşama, bir baskı altında bulunma; sizi kirleten nice şeyleri alır götürür ve böylece arınmış olursunuz. Sâhib-i Şeriat Söz Sultanı’ndan (sallallâhu aleyhi ve sellem) mazmun olarak bu istikamette şeref-sudûr olmuş beyanlar var.
Debbağın deriyi yerden yere vurduğu gibi, kendini yerden yere vurmayan, kadere taş atmaya ve başkalarını suçlamaya durur. Başkalarını suçlamaya kendini salmış bir insan da ömür boyu kendi kusurlarını görmez, hep başkalarına çamur atar-durur. Hiç farkına varmadan, ta’yîr u ta’yîbe (başkalarını kınayıp ayıplamaya) girer; bu da er-geç gelir, kendi başına dolanır.
Allah Rasûlü (aleyhissalâtü vesselam) Efendimiz buyuruyor: مَنْ عَيَّرَ أَخَاهُ بِذَنْبٍ لَمْ يَمُتْ حَتَّى يَعْمَلَهُ “Bir insan, mü’min kardeşini bir ayıp ile suçluyorsa…” Mesela, çalmayan bir mü’mine/mü’minlere “hırsız” diyorsa, “haramî” diyorsa, “firak-ı dâlle” diyorsa, “terör örgütü” diyorsa… “O, o iş başına gelmeden ölmez!” Ama geniş dairede, ama dar dairede; ama kendisine, ama evlâd ü ıyâline, eşine, yoldaşına, onu mutlaka inletecek bir şey, dize getirecek bir şey, “Offf!” dedirtecek bir şey isabet eder; Allah, ona maruz bırakır.
Yarınsız yaşamak, bir insan için en büyük felâkettir.
Bu açıdan da bugünü yaşayan insanlar, hep, yarınları hesaba katmalıdırlar. “Yarınsız” yaşamak, bir insan için en büyük felâkettir. “Yarın” dediğimiz; yarın, öbür gün, daha öbür gün.. ve “ûlâ”nın mukabili olan “uhrâ”; tâ öbür gün.. Ma’dele-i ulyânın, mahkeme-i kübrânın, mahşer-i uzmânın tahakkuk ettiği gün. Hafizanallah, orada insan, kendini yerden yere vurur. “Yarınlı” yaşamak lazım… Bugünün zevk u sefasından dolayı bu çağ biraz o hastalıkla malûl; “Bilerek dünya hayatının ahiret hayatına tercih edildiği” bir çağda yaşıyoruz.
Halbuki, Cenâb-ı Hakk’ın lütfettiği şeyler karşısında, bunların ne önemi olur?!. Lütfettiklerine bakıp, Alvar İmamı gibi; “Değildir bu bana layık, bu bende / Bana bu lütf ile ihsan, nedendir?!.” demek gerekir. Bunca arkadaşın, kardeşin, yoldaşın olması, sizin ile beraber aynı mefkûreyi paylaşmaları, Cenâb-ı Hakk’ın öyle engin bir lütfudur ki, buna mukabil siz, ömür boyu zindanda kalsanız, azap görseniz, akla hayale gelmedik işkencelere maruz bırakılsanız, yine hafif kalır. Çünkü burada sadece “i’lâ-ı kelimetullah”, “i’lâ-ı Hakk”, “i’lâ-ı mefkûre”, “i’lâ-ı gâye-i hayal” için yaşıyorsunuz. Bunlara bağlı yaşadığınızdan dolayı, evet, bunların bir yönüyle bedelini/karşılığını dünyada bulmak mümkün değildir ama Cenâb-ı Hakk’ın bir teveccühü, dünyanın binlerce mesûdâne hayatına mukabildir. Şayet çektikleriniz o teveccühe vesile ise, “Kaybettik!” dediğiniz yerde kazanıyorsunuz demektir. Ki, böylelerinin durumu “kaybetmeler kuşağında kazanma”dır. Bir de birileri “Kazandım!” diyorlar; onlar da kazanma kuşağında kaybediyorlar; şehrâhta yürürken -farkına varmadan- patikada yürüyormuş gibi düşüyor, sürüm sürüm hale geliyorlar; tökezliyor, kündeye geliyor, derbeder oluyorlar; der-be-der; dilimizde çok kullanılan Farsça bir kelime.
Evet, zavallı insan!.. Muvakkat hayatında, ebedî kalacakmış gibi, tûl-i emel ile, tevehhüm-i ebediyet kaynaklı tûl-i emel ile, “Şuyum da olsun, şuyum da olsun, şuyum da olsun!..” düşüncesiyle aldanıyor. Siz görüyorsunuz, bazen şurada çayın içine sakarini katıyorum; ben kendim için hazırlıyorum; “Bir yudum alırım, dudaklarımdaki kurumayı götürürüm!” diyorum. Fakat gördüğünüz gibi, bazen bana nasip olmuyor.
Bir yerde, o dünya adına böyle yığanlara, Kârûn gibi yığanlara, “Buraya kadardı!” derler. O yığar-durur; gelir ona “Buraya kadardı!” derler. Tatmadan, zevk etmeden, فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِنْ فِئَةٍ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللهِ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُنْتَصِرِينَ “Derken Biz onu da, sarayını da yerin dibine geçiriverdik. Ne yardımcıları Allah’a karşı kendisine yardım edip onu kurtarabildi ne de kendi kendisini savunabildi.” (Kasas, 28/81) tokadıyla yerin dibine batırılır. Zira hangi şeyde hak ve adalet olmazsa -o arş-ı kemâlâta da çıksa- geçer zemine bir gün mutlaka. Ziya Paşa’nın sözü: “Olmazsa devletin efrâdı beyninde adalet / Geçer zemine, arşa çıkan pâye-i devlet.” O saraylar, o villalar, o yalılar falan, birer mâtemhaneye döner. Tam “Alacağım, edeceğim, yapacağım!” dediği anda, yukarıdan “Buraya kadardı!” derler, keserler sesini/soluğunu!..
Bu mübarek dünya hayatında “yarınlı” yaşamak gerekir. “Mübarek” dedim âhireti kazandırdığından, “ahiretin mezrası” olduğundan, “esmâ-i İlahiyenin tecelligâhı” olduğundan, “sıfât-ı Sübhâniye’nin mezâhiri” olduğundan. Bunlardan dolayı kıymeti olan bu dünyayı -yarınlı yaşamazsan- beyhude, üç-beş kuruşa -bir yönüyle- satmış olursun. Oysaki onun ile âhiret, onun ile Cennet, onun ile Cenâb-ı Hakk’ın Cemâli, onun ile Rıdvân pekâlâ peylenebilirdi. “Ben, bunları Senin için, hep Senin için, hep Senin için değerlendirdim!..” denebilirdi.
Hakiki mü’min, dar hallerde olduğu gibi rahat zamanlarda da “Tut beni Allah’ım, tut ki, edemem Sensiz!..” mülahazasıyla doludur.
İnsan, yürekten inanmışsa ve her meselede O’na çok ciddî ihtiyaç hissiyle oturup-kalkıyorsa… Ki rahat zamanlarda bunun irâdî olanı bir kıymet ifade eder. Rahat durumlarda, O’na ihtiyaç duyması ve o ihtiyacı vicdanında derinlemesine hissetmesi neticesinde insan irâdîliğin mükâfatını görür. Fakat öyle bir durumda, O’na ihtiyacını gerektiği gibi duyamıyorsa, her şeyde, hani Kıtmîrâne bir mısrada dendiği gibi, “Tut beni elimden, tut ki edemem Sensiz!..” diyemiyorsa, insan “Sensiz edemem!” mülahazasını hiç olmazsa ıztırar halinde duymalıdır. Hiç olmazsa ıztırar halinde, alacağı cevap açısından…
“Muztarrın duasına icabet eden, O’ndan başka kimdir?” Kur’an-ı Kerim buyuruyor: أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ “Muztar dua ettiği zaman, onun duasına icabet eden, başındaki sıkıntıyı gideren kimdir?” (Neml, 27/62) Efendim, o -ne diyelim ona- “dâire-i sev’” (kötülük çemberi, musibet dairesi); ondan o muztarrı kurtaran kimdir?!. Öyle bir badireye düşmesine meydan vermeyen veya koruyan/sıyanet eden kimdir?!. O’nu duyması, O’nu hissetmesi… Bu da Cenâb-ı Hakk’ın ayrı, ızdırarî bir lütfudur.
İnsan -alâ külli hal- hem geniş zamanda hem de dar anlarında Allah’a teveccühte bulunmalıdır. Kur’an-ı Kerim’in, çok farklı yerlerde, farklı şekilde ifade ettiği gibi, çokları “Bela ve musibete maruz kaldıkları zaman, içten yalvarır, yakarırlar ama rahata erdikleri vakit, hiçbir şey yokmuş gibi bir hal alırlar.” Alır yine başlarını dikip -bağışlayın- kendi serserilikleri içinde yürür, giderler.
Oysa, esas olan; orada o rahatlığı size bahşeden Allah’a karşı minnet hissiyle ihtiyaç duymaktır… “Bunları lütfeden Sensin, Sen!” demektir… “Yaratan Sensin, Veren, Sensin!..” Hak dostunun dediği gibi, “Meccânen yarattın.. meccânen Müslüman kıldın!..” İlave edelim: “Meccânen Hazreti Muhammed Mustafa’ya ümmet kıldın.. meccânen O’nun (sallallâhu aleyhi ve sellem) ‘Kardeşlerim!’ dediği bir zümre içinde yaşama imkanı verdin.. meccânen din adına boyunduruğun yere konduğu bir dönemde, onu kaldırma şerefiyle şereflendirdin.. meccânen dünyanın değişik yerlerinde O’nun (sallallâhu aleyhi ve sellem) adına ses kıldın, soluk kıldın; âdeta bir ney sesiyle milleti incizaba/cezbeye getirdin.. meccânen… Bütün bunları karşılıksız ve bedelsiz lütfettiğin gibi, meccânen bizi insan-ı kâmil olmaya yükselt; hayvaniyetten kurtar, cismâniyeti ayaklarımızın altına alma/ezme imkanıyla şereflendir; kalbî ve ruhî hayata helezonlar lütfeyle!.. Yükselelim o ufka, tarassut edelim Esmâ’nın mâverâsını, Sıfât’ın mâverâsını ve hayret yaşayalım Zât-ı Baht mülahazası karşısında. Hayretten hayrete düşelim!..” En büyük pâye, “hayret” makamıdır, “heymân” makamıdır.
Cenâb-ı Hak, bu lütuflarla lütuflandırsın. Bunlar -bence- elin-âlemin kaybettiği güzergâhta, Hakk’a gönül vermiş, ihyâ hareketine kendini adamış insanların kazandıkları/kazanacakları şeylerdir. Allah, kazanma yolunda bizleri kazanma ile şerefyâb eylesin!..
Kâmil insan başkalarının avukatı, kendisinin de savcısıymış gibi davranır ve Kur’an’a, Sünnet’e, Selef-i Sâlihînin hayat çizgisine uygun yaşamaya çalışır.
Baştaki söz: “Başkalarının ayıplarıyla meşgul olan, hayat boyu hep ayıp yapar durur.” Öyle edeceğimize, başkalarının “müdâfîi/avukatı” olalım, elden geldiğince. Avukatlığın böyle üstün bir yanı var. Evet, düşmüşün elinden tutup kaldırma, müdafaasız insanın müdafaasını yapma, onu ihya etme gibi bir şeydir ve ibadet sevabı kazandırır. Ama kendimizin de müddeîsi/savcısı olmamız, en küçük kusurumuzu sorgulamamız lazım. Elli-altmış sene evvelki bir göz kayması, bir kulak kabartma, bir dil oynatma ölçüsündeki kabahat ve kusurlarımızı dahi hiç unutmamamız, her aklımıza geldiği zaman “Bir yetmez, أَلْفُ أَلْفِ أَسْتَغْفِرُ اللهَ Bir milyon estağfirullah yâ Rabbî! Bir milyon estağfirullah!..” dememiz lazım. “Gözü, doğruyu görmek için verdin! Sen, kulağı, mesmûâtı işitmek için verdin, Sen’den gelen mesajı duymak için verdin. Sen, kalbi, Senin için atsın diye verdin. Ama ben, bunları başka yerde zâyi ettim, israf ettim! Şimdi أَلْفُ أَلْفِ أَسْتَغْفِرُ اللهَ diyorum!..”
Bu da mü’minin çelişkisidir; bir yerde avukat olma, bir yerde müdde-i umumî olma. Avukat olma, başkalarını müdafaada; onların kusurlarını mâkul bir mahmil bularak ona ircâ etmek suretiyle… “İhtimal, böyledir. Ehl-i iman olduktan sonra bilerek hiç gözünü haramda kullanır mı?!. Dilini hiç yalan söylemede, iftirada, tezvirde kullanır mı?!.” Başkaları için öyle…
Antrparantez; burada temkin ve teyakkuzunuz farklı bir meseledir. Böyle biri varsa ve bu sizin Hizmet hayatınızla alakalı ise şayet, orada “hüsn-ü zan, adem-i itimâd” mülahazası esas olmalıdır.
Ama kendimize gelince, defterleri karıştırma, -bağışlayın- nerede, ne zaman, hangi haltı karıştırmışız, onları yeniden, bir kere daha hatırlama… Gizli; fâş etmeme, söylememe… Efendimiz’in Hazreti Mâiz’e ve Gâmidiyeli kadına dediği gibi, “Git, Allah’a tevbe et; Allah’ın affetmeyeceği günah yoktur!” Kendi kusur ve günahımızın da dellâlı olmama, başkalarını şâhit haline getirmeme, başkalarına “Yapılabilir!” mülahazası vermeme… Ama kendi içimizden güm güm gümleme, magmalar gibi sürekli yanıp tutuşma, “Nasıl oldu da Allah varken.. nasıl oldu da beni insan yaratmışken.. insanı mü’min yaratmışken, ben o haltı karıştırdım.. elimi harama uzattım, dilim ile haram işledim, kulağımı harama kabarttım, gözümü harama tevcih ettim, yolumu haramîlerin yolu haline getirdim; gasp ettim, tagallüpte bulundum, tahakkümde bulundum, tasallutta bulundum, insanların hukukuna tecavüz ettim?!. Nasıl oldu da -bağışlayın- bu hayvanlıkları irtikâp ettim?!.” Kendimize bakarken de böyle bakma.
Bunları yapıp da kendine böyle bakmayan, gerçekten -biraz evvel utanarak telaffuz ettiğim o kelime ile ifade edildiği şekilde- Allah’ın garip mahlûklarıdır. Mesâvîyi irtikâp ettiği halde, mesâvîye “mesâvî” demeyen bir kısım yalancı “müftiyân”ın… Böyle dedim; “müfteyn” (müftücük) demek daha uygun, değil mi? Onun ism-i tasgiri yok ama yaparım ben; müftücükler!.. Onların o mevzuda şirin görünme adına me’âsîyi şirin göstermelerine bakmayın. Evet, esasen- mesâvîyi şirin gösteriyorlar. Böyleleri “Zina, çok kötü değil.. bohemlik, fena bir şey değil.. rüşvet almaya ‘hediye’ de sen, o da çok kötü bir şey değil; fırsat ele geçtiği zaman, alır yaparsın, kendin her şeyi yaparsın!.. Kendini, çocuklarını, torunlarını, torunlarının torunlarını -dünyada ebedî kalacak gibi- düşünmede bir mahzur yok esasen.. insanın tabiatında olduğuna göre, genlerinde var demektir!..” derler. Bir de hadis okurlar: كُلُّ النَّاسِ خَطَّاؤُونَ “Her insan hata işler durur.” “İnsanlar, hata yapabilirler! Allah’ın da affetmeyeceği hata yoktur!” derler. “Nisyan!.. İnsanın tabiatında var, ‘insan’ kelimesi ondan alınmış; ya ‘üns’ten veya ‘nisyan’dan alınmış. Unutabilirsiniz. Kaldı ki, hani, Efendimiz buyuruyor ‘Kalem merfûdur, hata ve nisyan yazılmaz!’ diyor.” falan gibi, bir de böyle, onlara bu mevzuda fetva veren “zevâzik”; onları güçlendiren, o mesâvînin yaygınlaşmasına -bir yönüyle- toplumsal hale gelmesine sebebiyet veren “zevâzik” varsa şayet… Türkçe kelimeleri de cem-i mükesser ile cemi’lendirme… Kelime hazinenize bir kelime katıyorum! Özür dilerim, zevâzik… Onu bilenlere sorarsınız, neyin çoğulu?
Onlara (zevzeklere) değil, Kur’an’a bakmak lazım, Sünnet’e bakmak lazım, Bû Bekr u Ömer u Osman u Ali hassasiyetine bakmak lazım (radıyallâhu anhüm), İnsanlığın İftihar Tablosu’nun tavır ve davranışlarına bakmak lazım. Hayatımızı ona göre ayarlamak lazım; bir kalibrasyondan geçireceksek şayet -o “Muhammedî meltemler” mi diyelim, “sinyaller” mi diyelim (sallallâhu aleyhi ve sellem)- ona göre kalibre etmek lazım. Sesi, doğru almak lazım oradan; o doğru ses içine şerâre karıştırmamak lazım, kirli insanî mülahazaları karıştırmamak lazım. O’ndan gelen her şeyi, O’ndan geldiği gibi dupduru, saf; “di-di-dâ-dıt / dâ-dâ dıt / dıt-dıt-dıt”, doğru almak, doğru çözmek lazım. Ve onu mantık ve muhakemeye emânet etmek lazım, kalbin kontrolüne vermek lazım.
“Sen Mevlâ’yı seven de Mevlâ seni sevmez mi?!.”
Ayrıca, “Dua ve tevekkül, meyelân-ı hayra büyük bir kuvvet verdiği gibi, istiğfar ve tevbe dahi meyelân-ı şerrin kökünü keser!” Benim aklımda böyle kalmış, “Tevbe ve istiğfar dahi, meyelân-ı şerrin kökünü keser.” Şerre meyletmeye meydan vermez; giderken, önünü keser. “Manhattan’a gideyim -bağışlayın, biraz halk dili kullanacağım burada- bir iki volta atayım orada; az gözüm-gönlüm açılsın, me’âsîye gireyim!” Fakat tevbe etmişsin: Allah’ım! Beni kaydırma! رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ “Ey bizim kerîm Rabbimiz, bize hidâyet verdikten sonra kalblerimizi kaydırma ve katından bize bir rahmet bağışla. Şüphesiz bağışı bol olan vehhâb Sensin Sen!” (Âl-i Imrân, 3/8) niyazıyla, “Kaydırma! Lütfunla, rahmetinle, beni hep istikamet içinde sâbit-kadem eyle!” demişsin.
Yine, Nâkil’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) mübarek beyanı, يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ، ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ “Ey kalbleri evirip çeviren Allah’ım! Benim kalbimi dinde sâbit kıl!” يَا مُصَرِّفَ الْقُلُوبِ صَرِّفْ قُلُوبَنَا إِلَى طَاعَتِكَ “Ey kalbleri halden hale koyan Rabbim, kalblerimizi ibadet ü tâatine yönlendir!..” Böyle dedin, tam donanımını aldın, tam; “Allah’ım kaydırma!” dedin. Veya Sabah virdlerinde olduğu gibi; سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَغْفِرُكَ لِذَنْبِي، وَأَسْأَلُكَ رَحْمَتَكَ؛ اللَّهُمَّ زِدْنِي عِلْمًا، وَلا تُزِغْ قَلْبِي بَعْدَ أَنْ هَدَيْتَنِيَ، وَهَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ “Seni (Sana yakışmayacak her şeyden) tenzih ederim. Allahım, günahımı bağışlamanı diler ve rahmetini dilenirim. Allahım, ilmimi artır ve bana hidayet verdikten sonra kalbimi kaydırma; katından bana rahmet lütfet; şüphesiz ki Sen, çok lütufkârsın.” “Vehhâb’sın!.. Karşılıksız bağışlayan Sen’sin!.. Sen’sin affeden.. Sensin istikamette sabit kılan!..” dedin, tam donanımını aldın; azığın ile yola çıktın, titreyerek yola çıktın.
Fakat bir aralık, فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ “Bunun üzerine, şeytan o ikisini oradan kaydırdı.” (Bakara, 2/36) fehvasınca, şeytan, sana bir zelle yaşatmak istedi: “Yahu çık bir gez şurada!” Ama bu donanımı almışsan, yalvarmış-yakarmışsan, O’na o derin ihtiyacını açmışsan, “Beni, benimle başbaşa bırakma!” demişsen… يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ بِرَحْمَتِكَ أَسْتَغِيثُ، أَصْلِحْ لِي شَأْنِي كُلَّهُ، وَلا تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي طَرَفَةَ عَيْنٍ، وَلاَ أَقَلَّ مِنْ ذَلِكَ “Yâ Hayy, ya Kayyûm, rahmetin hürmetine Sen’den yardım diliyorum; her halimi ıslah et ve göz açıp kapayıncaya kadar -hatta ondan daha az bir süre- olsun beni nefsime bırakma.” “Göz açıp-kapayıncaya kadar, beni benimle başbaşa bırakma, ey Hayy ve Kayyûm olan!.. Lafz-ı Celâle’den sonra gelen isimlerinle Seni yâd ediyorum, Sana yalvarıyorum: يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ بِرَحْمَتِكَ نَسْتَغِيثُ، أَصْلِحْ لِي شَأْنِي كُلَّهُ، وَلا تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي طَرَفَةَ عَيْنٍ، وَلاَ أَقَلَّ مِنْ ذَلِكَ “Senin rahmetinden yardım diliyorum. Beni göz açıp-kapayıncaya kadar, ondan daha az, benimle başbaşa bırakma! Hevâ-i nefsimle başbaşa bırakma!” diye niyaz etmişsen…
Donanım tam. Fakat فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ misali, çıktı karşısına şeytan, “Gez!” dedi. Eğer böyle samimi, kalbini Allah’a vermiş ve O’na ihtiyacını tam ortaya koymuş, “Sensiz edemem ben, tut elimden!” demişsen… Gidiyorsun oraya… Birinin başından geçen vakıayı da hikâye etmiş oluyorum, üstü kapalı. Oraya doğru giderken, Hak dostlarından biri yolda önüne çıkıyor, Belki bir “Hızır”, belki “Ebdâl”den birisi, belki “Evtâd”dan birisi, belki de bir “Gavs”, bilemezsiniz, bir Hak dostu, “Yahu, ben de seni bekliyordum!” diyor. “Çoktan beri görüşmemiştik böyle, tam semaver de kaynamıştı; zahmet olmazsa bir gitsek, orada hakikaten o semaverin hakkını versek!” deyip tutuyor seni.
Böylece, senin bir yerde ahd ü peymânda bulunman, âdeta karşına öyle bir Hak dostunu çıkardı. Bir yönüyle iradî olarak kaymaya azmetmiş gidiyordun, kaymak için gidiyordun, sürçmek için gidiyordun, zelle yaşamak için gidiyordun, “zeyğ” (meyletme, hidayetten sapma) istikametine doğru adım adım kayıyordun. Fakat o kadar yürekten O’na teveccüh etmiştin ki, orada senin iradeni tersyüz etti, karşına bir Hak dostunu çıkardı. Gittin onun yerine, bir bardak tatlı çay içtin veya bir fincan kahve içtin. Ondan sonra “Güle güle!” dedi sana, sen de anladın meseleyi. Sonra döndün, geldiğin yere gittin. Kendi hücrene kapandın ve öyle bir mâsiyete, öyle bir me’âsîye, öyle bir bataklığa dalmaktan Allah seni kurtardı.
Her zaman O’nun (celle celâluhu) beraberliğine sığınılırsa, O’na ihtiyaç hissi her zaman derinden derine duyulursa, O da sizin ihtiyacınızı karşılar. Çok iyi bildiğiniz, Alvar İmamı’nın sözünü hatırlayın. Kıtmîr de burada çok tekrar etmiştir ama güzel söz olunca, zannediyorum fazla gelmez. Erzurumluların Arapça-Türkçe bir tekerlemesi vardır: “et-Tekrâru hasen, velev kâne yüz seksen!” Tekrar güzeldir, yüz seksen kere bile olsa!..
“Sen Mevlâ’yı seven de Mevlâ seni sevmez mi?!.
Rızâsına ivende, senden râzı olmaz mı?!.
Sen Hakk’ın kapusunda cânlar fedâ eylesen
Emrince hizmet kılsan, Allah ecrin vermez mi?!.
Vâriyyetin mahveyle, esmâullahı söyle,
Bu cânı kurban eyle, Mevlâ kabul etmez mi?!.
Şer-‘i şerîf yolunda, Peygamber’in hâlinde,
“Allah!” desen dilinde, bin kez hâlin sormaz mı?!.
Dert ile cângâhından Cânân diye çağırsan,
Derden dermân ederler, yaran merhem urmaz mı?!.
Sular gibi çağlasan, Ya‘kûb gibi ağlasan,
Ciğergâhın dağlasan, ahvâlini sormaz mı?!.
Derde dermândır bu dert, dertliyi sever Samed,
Dermândır derde Ehad, fazlı seni bulmaz mı?!.
Büyük nimettir imân, bize Allah’tan ihsân,
Bu tevhîdin kıymeti, Cennetleri almaz mı?!.
Lutfiyâ yâri gözle, cân u gönülden sızla,
Dergâha dönder yüzün, duân kabul olmaz mı?!.”
Sen, O’na teveccüh edeceksin. وَأَوْفُوا بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ “Verdiğiniz sözü tutun, mukabelede bulunayım Ben de. Mukabelede bulunayım ve size vefa ile teveccüh edeyim!” (Bakara, 2/40) Fiilleri O’na nispet ederken, Zât-ı Ulûhiyet’e yakışmayan nâ-sezâ sözlerden içtinap ettiğimden dolayı, tevakkuflarımı mazur görün; O’na saygımın ifadesi. O’nun için “mukabele” diyorum; mukabele, vefaya vefa ile mukabelede bulunmak.
“Allah’ım, beni kardeşlerimle, kardeşlerimi de benimle mahcup eyleme!..”
Cenâb-ı Hakk, istikametten ayırmasın, sizi-bizi. Elin, kendini bilmez densizlerin “terör” falan demesi, “firak-ı dâlle” demesi… Bunları bırakın, kirlenmiş ağızların, zift tutmuş zihinlerin, ölmüş kalblerin hırıltıları bunlar; kulak asmayın bunlara! Allah, sizi nasıl biliyorsa, öylesiniz. Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) mânen size nasıl bakıyorsa, öylesiniz. Ve manaya açık olan insanlar nezdinde nasılsanız; Bû Bekr u Ömer u Osman u Ali, size nasıl bakıyor ve sizi nereye koyuyorsa, siz öylesiniz.
Şimdi bir hey’et meselesi, bir hizmet meselesi… Bazıları “Hizmet” diyor. Bir kardeşimiz, o konuyla alakalı değişik dillerde kitaplar yazdı: Hizmet… İngilizce de yazdı, arkasına yine “Hizmet” koydu; Fransızca da “Hizmet” oldu, Urduca da oldu, yine “Hizmet”. Hizmet… Çoğu insanlar “Hizmet” diyor.
“Hizmet” esasen… سَيِّدُ الْقَوْمِ خَادِمُهُمْ Peygamber Efendimiz’e (sallallâhu aleyhi ve sellem) nispet edilen bir söz bu; buyuruyor ki, “Bir kavmin efendisi, onun hâdimidir!” Bir topluluğun hâdimi, efendisidir. Kendi çevresinde bulunan insanlara hizmet ediyorsa, bir yönüyle, hâdim; kendisine “hâdim” nazarıyla bakmalı; nezd-i Ulûhiyet’te o, “efendi” olur; nezd-i Nebevîde o “efendi” olur.
“Hizmet”, “hareket”, “adanmışlar topluluğu” bir yönüyle -diğerlerinin dediği şeylere bakmayın- şimdi bir “bünye” haline, bir “bünyân” haline geldiğinden dolayı, onların içinden bir tanesinin, bir olumsuz şeye sebebiyet vermesi; umum o cemaati, o heyeti yere baktırır. Söz Sultanı’nın (parmaklarını birbirine kenetleyip göstermek suretiyle) buyurduğu gibi, إِنَّ الْمُؤْمِنَ لِلْمُؤْمِنِ كَالْبُنْيَانِ يَشُدُّ بَعْضُهُ بَعْضًا “Müminler birbirlerine kenetlenmiş bir binanın tuğlaları gibidirler.” Baksanız, bir hücre gibidir o; bir molekül gibidir. Ve unutmayın, anatomiye vâkıf olanlar, insan fizyolojisine vâkıf olanlar bilirler; insanda bir molekül bozukluğu, bir yerde bir molekülün bir kanser hücresine yenik düşmesi, o vücutta arızaya sebebiyet verir. Çabuk önü alınmazsa, metastazlar bütün vücudu sarar.
Aynen öyle de, tam bir hey’et haline gelmiş, Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem)’in beyanıyla; الْمُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِ كَالْبُنْيَانِ (الْمَرْصُوصِ) يَشُدُّ بَعْضُهُ بَعْضًا “Mü’min, mü’min ile kenetlenmiş, bünyân-ı marsûs gibidir.” İsterseniz “taşı-tuğlası, kurşun ile perçinleşmiş bina gibidir” diyebilirsiniz. Bizim o muhteşem cami kubbelerimizde gördüğümüz hey’et gibi, kenetlenmiş, baş başa vermiş. Dökülmemek için baş başa vermiş bir şey… Ama onların birinde bir arıza olduğu zaman, biri düştüğü zaman, dökülmeler birbirini takip eder. Metastazı düşünün, dökülmeler… Bir, meselenin bu yanı var.
Bir ikincisi; zaten fırsat kollayanlar, yalan olmayana “yalan” diyenler, hiç olmadık şekilde iftira edenler, karalamak için karalama alternatifleri oluşturanlar, o temiz, o nurânî, o mübarek hey’et içinde bir tanesinin böyle bir “zeyğ”ine şahit oldukları zaman, âdetâ bütün heyeti birden karalamaya dururlar. Bu da, o mübarek heyetin toplum nezdinde itibarsızlaştırılması demektir. İşte bu mülahaza ile duam: “Allah’ım, beni kardeşlerimle, kardeşlerimi de benim ile mahcup etme!..” Onları mahcup edecek büyük/küçük, bir arpa kadar bir şeyle, bir arpa kadar haram yemekle de olsa, ‘Bu da haram yiyor!’ dedirtmek suretiyle, kardeşlerimi yere baktıracaksam, Allah’ım, o arpayı yemeden, canımı al!” Huzurunuzda da tekrar ediyorum: “…Allah’ım, canımı al!”
O arpa kadar haramı yememeye dikkat ettim; şimdiye kadar dikkat ettim. Bana ait olmayan arpa kadar şeye elimi sürmemeye çalıştım. Ama insanız, Şeytan bir zeyğ, bir zelle yaşatabilir. Hakkım yok benim bu kardeşlerimi mahcup etmeye. Onların da hakları yok birbirini mahcup etmeye ve Kıtmîrlerini/köpeklerini mahcup etmeye; hakları yok!..
“Allah’ım, beni kardeşlerimle, kardeşlerimi de benimle mahcup etme/utandırma, itibarsızlığa mahkûm etme!” cümlesi, bu mülahaza ile söylenmiş bir söz. Her birerlerimize bu mevzuda heyetin namusu/şerefi/haysiyeti mülahazasıyla hassas yaşamak düşüyor. Gözümüzü kontrol etmekten kulağımızı kontrol etmeye kadar.. dilimizi kontrol etmeye kadar.. hayat tarzımızı, üslubumuzu kontrol etmeye kadar… “Bu da nereden?!. Bu da nasıl elde edildi?!.” dedirtmeden, hayatımızı gayet nezihâne sürdürmemiz gerekiyor. Belki öldüğümüz zaman, kefen parası bulamayacaklar. Hazreti Ebu Bekir, Hazreti Ömer, Hazreti Ali gibi, Selahaddin-i Eyyûbî gibi, kefen parası bulamayacaklar; borç alacaklar bir yönüyle, belki hediye alacaklar ama “Allah’ın huzuruna şerefimizle, insan olarak, orada hesabını vereceğimiz bir şey ile gitmeden gitmem!” mülahazasıyla dolu bulacaklar. Evet, bu ölçüde hassasiyet disiplinlerine sahip çıkarsak, Allah’ın izni ve inayetiyle, ne kardeşlerimiz utanır ne de biz utanırız.
Antrparantez arz edeyim: Şimdiye kadar, şu fitne-fesat döneminde, bazı müfterilere “itiraf” adı altında kâğıtlar yazıp önlerine koydular ve imzalattılar. İlaç içirip hezeyan konuşturdular ve öyle bir kısım müfterîler oluşturdular. Onların dinî kıstasları yok, kriterleri yok, Allah korkusu yok, mahşerde hesap endişesi yok. Evet, bir Türk atasözü vardır: “Kork korkmayandan ki korkmaz Allah’tan!..” Kork korkmayandan ki, korkmaz Allah’tan!.. Allah’tan korkmayan, Peygamber’den utanmayan, mahşer bilmeyen, dünyaya tapan o dünyaperestler, hainliği -bir yönüyle- meşru gördükten sonra, o istikamette her haltı karıştırılabilirler, her haltı karıştırıyorlar.
Bunların dışında, kendini Hizmet’e adamış arkadaşlarımız, yüz yetmiş küsur ülkede -elhamdülillah- mahcup etmediler. Allah huzurunda da, bize de iki kelimelik konuşma fırsatı verirlerse, “Ben şâhidim!” derim, “Ben şâhidim Allah’ım!” derim. Ve dilerim bundan sonra da ne dünyanın cazibedar güzellikleri, ne nefs-i emmârenin bazı şeyleri tezyin etmesi, Hizmet’e kendini adamış o insanların ne bakışını bulandırır ne de başlarını döndürür. İşe başladıkları gibi, pîr u pâk yürürler hedefe doğru.
Hedef: اَلْإِخْلاَصَ، وَرِضَاكَ، وَخَالِصَ الْعِشْقِ وَاْلاِشْتِيَاقَ إِلَى لِقَاءِ اللهِ “Allahım, her amelimde ihlaslı olmayı, rızana ermeyi, Sana halis aşk u iştiyakla teveccühte bulunmayı istiyorum!..” Bu mülahazalara bağlı yapacakları şey: “İ’lâ-ı kelimetullah”, nâm-ı Celîl-i İlahînin bir bayrak gibi, bir sancak gibi her yerde dalgalanmasını sağlamak. Havl, Allah’tan; kuvvet, Allah’tan. Yapılmaması için hiçbir sebep yok. لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ * اَللَّهُمَّ أَيِّدْنَا بِحَوْلِكَ وَقُوَّتِكَ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، يَا ذَا الْجَلاَلِ وَاْلإِكْرَامِ “Allah’ın havl ve kuvvetinden başka bir dayanak yoktur. Allah’ım, güç ve kuvvetinle bizi destekle; ey Erhamürrâhimîn, ey Celâl ve İkrâm Sahibi Rabbimiz bizi te’yîd buyur.”
Bu bölüm ilk olarak www.ozgurherkul.org'da yayınlandı.
- tarihinde hazırlandı.