Muharrem ve Kerbelâ

Soru: 1) Aslında ortak acı diyebileceğimiz Kerbelâ mezâlimi -maalesef- Alevîler ve Sünnîler arasında kavga ve ayrılıklara sebepmiş gibi gösterilip suistimal edilebiliyor. O elîm hâdise hangi suretle hatırlanmalı ve Kerbelâ şehitleri nasıl yâd edilmelidir ki hem ihtilaf ve iftirakların önü kesilsin hem de tarihten ibret alınabilsin? (00:40)

• Muharrem, Hicrî takvimin ilk ayıdır. Aşûra günü denilen Muharrem ayının onuncu gününde, tarihte pek çok önemli olayın meydana geldiği rivayet edilmektedir. Hazreti Âdem’in tevbesinin kabulü, Hazreti Nuh’un gemisinin tufandan kurtulup Cudi dağının tepesine oturması; Hazreti İbrahim’in ateşten kurtulması, Hazreti Yakub’un oğlu Hazreti Yusuf’a kavuşması ve Hazreti Musa’nın Firavun’un tasallutundan necâtı bunlardan sadece birkaçıdır. Rasûl-ü Ekrem (sallallahu aleyhi ve sellem) Efendimiz, Muharrem ayında oruç tutmanın faziletine dair beyanlarda bulunmuş; hususiyle bu ayın dokuz, on ve on birinci günlerinde oruç tutmayı ashabına tavsiye etmiş; Aşûra gününde tutulan orucun, geçen bir yıl boyunca işlenen hata ve günahların bağışlanmasına vesile olabileceğini müjdelemiştir. Hicri 61/Milâdi 680 yılı Muharrem ayının onuncu gününde vuku bulan Hazreti Hüseyin’in şehadetinden dolayı o gün bir yönüyle hüzün hislerini de tetikleyen bir gündür. (01:20)
• Muharrem ayı vesilesiyle oruç tutulabilir, iftar sofralarında bir araya gelinebilir, aşûra ikram edilip ağızlar tatlandırılabilir; Alevîler ve Sünnîler bir masa etrafında bir araya getirilerek bir halka teşkil etmeleri sağlanabilir. Sonra da orada Ehl-i Beyt’in ve Kerbelâ şehitlerinin faziletleri, bilhassa Hazreti Hüseyin’in derinliği anlatılarak onlarla bütünleşme ve onlar gibi olmaya çalışma yolunda bazı meselelerin müzakereleri yapılabilir. Aksi halde, kadere taş atma da sayılabilecek şekilde sadece matem havasına bürünmenin ve yas tutmanın bir sevabı söz konusu değildir. (05:25)
• Lü’lülerin elleri kurusun.. İbn-i Mülcemlerin elleri kurusun.. Şimirlerin elleri kurusun Ne var ki, onların yaptıkları şeylerden dolayı –biraz da garaz duygularını işin içine sokup– başkalarına sövmek ve bir zümreyi karalamak insana sevap kazandırmaz. Faydalı ve sevaplı bir iş yapmak istiyorsak, Ehl-i Beyt’i hayırla anabilir, onlara dualar edebilir, mevlidler okutabilir, hatimler yapabilir ve daha başka hayr ü hasenât ortaya koyup sevaplarını onlara bağışlayabiliriz. Sonra da deriz ki, “Allahım o yüce kâmetlerin benim mevlidime, hatmime, duama, hayr ü hasenâtıma ihtiyaçları yoktu; fakat, münasebetimi ifade etmek, onların bana teveccühlerine bir çağrıda bulunmak, kendimi onlara tanıtmak ve şefaat dairelerine girmek istiyorum.” (07:30)
• Birilerini severken başka birilerine adâvet etme din değildir; o mevzuda herhangi bir ilahî emir yoktur. Hatta dinde Firavun gibi tiranlara sövülmesi ve onlara lanet edilmesi gerektiğine dair bir emir de söz konusu değildir; sövüp saymanın hiçbir sevabı yoktur. Sövmeler saymalar, sövüp saymalara yatırım demektir. Nitekim, Kur’an şöyle buyurmaktadır: “Onların Allah’tan başka yalvardıkları tanrılarına hakaret edip sövmeyin ki, onlar da cahillik ederek hadlerini aşıp Allah’a hakaret etmesinler!” (En’am, 6/108) (10:33)
• Peygamber Efendimiz de (sallallâhu aleyhi ve sellem) bir hadis-i şeriflerinde kişinin anne ve babasına sövmesinin büyük günahlardan olduğunu ifade etmiş, orada bulunanlar bu durumu yadırgayıp: “Kişi hiç anne ve babasına söver mi?” diyerek istifsârda bulununca da, Allah Rasûlü (aleyhissalâtü vesselâm); “Evet, kişi tutar bir başkasının babasına söver, (nâseza, nâbeca sözler söyler), o da onun babasına söver; tutar annesine söver, o da onun annesine söver.” (Buhari, Edeb 4) buyurmuştu. (11:32)
• 12 Mart Muhtırası günlerinde hapiste iken bazı solcu arkadaşlarla aynı koğuşta kalıyorduk. Ben bir gün bir münasebetini bulup onlara bir hususu hatırlatmak istedim. Ancak bunu yaparken Karl Marks aleyhinde bir söz söyledim. Onların içinde fakire karşı saygı duyan bir mimar arkadaş da vardı. Hatta bu zat, diyalog ve hoşgörü süreci başlayınca bir gazetede takdir ifade eden değerlendirmelerde bulunmuştu. İşte bu ölçüde münasebetimizin bulunduğu o şahıs bile, ben Marks’a iğne ucuyla ilişince hemen doğruldu ve “Hoca! Başlayayım mı?” dedi. İşte o an, yüreğim ağzıma geldi. Ağzıma geldi çünkü başlayınca –Rabbim muhafaza buyursun– Allah’tan, Peygamber’den, Kur’ân’dan başlayacaktı. Belki söylediğim yanlış değildi; fakat şurası muhakkak ki, muhatabın hissiyatını, anlayışını hesaba katmadan, doğruyu onun başına vuruyor gibi söylemek de hikmete uygun değildi ve yanlış bir üslûptu. (14:05)
• “Bugün mah-ı Muharremdir, muhibb-i hanedan ağlar / Bugün eyyam-ı matemdir, bugün âb-ı Revan ağlar.” Evet, ağlarım ben Hazreti Hüseyin için. Ne kadar ağladığımı Allah bilir. Ona buna, Şimirlere söverek değil ama “Senin için canlar kurban.. keşke orada senin önünde olsaydım. Bir kısım kendini bilmeyen densiz Emevîlerin sana karşı yaptıkları kötülüklere ve bir kısım Kufelilerin, Perslerin vefasızlığına karşılık orada önünde olsaydım; Hazreti Caferinki gibi kolumu kanadımı budasalardı, kollarıma inen darbelerden sonra Mus’ab gibi “Alın bir başım kaldı” deyince kelleme de bir darbe indirselerdi, fakat seni orada sıyanet etmeye muvaffak olsaydım” diyerek ona alâkamı gönlümle ortaya koyarım. (17:13)
• Bazı kimselerin Hazreti Mesih, bazılarının da Hazreti Üzeyir hakkında, -hâşâ- "Allah’ın oğlu" demeleri gibi, bir zümre, Hazreti Ali’ye de, -hâşâ ve kellâ- "Allah girdi (hulûl etti)." demiştir. Bu fikir kayması neticesinde “evvel, âhir, zâhir, bâtın” gibi Cenab-ı Hakk’ın sıfatları olan bir kısım evsaf Hazreti Ali’ye mal edilmiştir. Bu mübalağa ve haddi aşan beyanların sahipleri kendilerini dalalete attıkları gibi, aynı zamanda tepkiyle de karşılanmışlar, neticede insanlar ifrat ve tefritler arası gelgitler yaşamış; bu defa bazıları da kalkıp Hazreti Ali’yi “Ebu Talip’in oğlu” diyerek anma yanlışlığına düşmüşlerdir. Oysa, Ebu Talip onun babası olsa da, Hazreti Ali tahkir edilircesine sadece onunla anılmamalıdır; o damad-ı Nebi, Haydar-ı Kerrar, Fatih-i Hayber’dir. (18:46)
• Hazreti Ali’nin kıymet-i harbiyesini ifadede kusur etmemek lazım. Onun konumuna karşı hep saygıda bulunmak lazım. Fakat, diğer taraftan –hâşâ ve kellâ- onu ulûhiyet tahtına oturttuğunuz, hatta bir yönüyle Efendimiz’den de büyük gösterdiğiniz takdirde başkalarını tahrik etmiş olursunuz. Sulh olmanın anlaşmanın, birbirine karşı saygı duymanın yolu itidalden geçer. Aksi halde ifratlar tefrit, tefritler de ifrat doğurur. (24:20)
• Belki yirmi sene evvel bir teklifim olmuştu: Şahsî kanaatime göre, bazı yerlerde caminin yanında bir tane de cemevi yapılmasında hiçbir mahzur yoktur. Her iki kesimden insanlar bahçede bir araya gelse, beraber bir kahve içseler... Zannediyorum, o atmosferi paylaşan insanlar, zihinlerine kazınan “öteki” imajının hiç de doğru olmadığını görecek ve hiç farkına varmadan birbirlerine karşı ısınacaklardır; bir süre sonra da el sıkışacak ve birbirlerini anlamaya çalışacaklardır. Dolayısıyla, aralarındaki o sun’î ayrılık duygusu zamanla silinecek ve herkesin konumuna saygı anlayışı onun yerine geçecektir. İşte, mesele bu seviyede bir birliğe ve beraberliğe ulaştırılınca, onun tesirleri tabana da intikal edecek ve bir uzlaşma havası her yana hâkim olacaktır. (25:55)

Soru: 2) Bütün mü’minlerin içini kanatan Kerbelâ mezâlimi gibi bazı elim hâdiseler sonraki kuşaklara aktarılırken nesilden nesile tevârüs edilegelen tarihi öfke ve kin ile adeta bir kimlik inşası da yapılıyor. Bu konudaki mülahazalarınızı lütfeder misiniz? (27:10)

• Bence kine ve nefrete bağlı bir kimlik inşasına girmemek, esas, sevgiye bağlı bir kimlik inşa etmek lazımdır. (27:30)
• Geçmişte kavga sebebi olmuş meseleleri zihinlerde yeniden hortlatarak iftirak ve ihtilaflara yol açmak insanlık değildir. Allah Rasûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem) Hazreti Hamza’nın şehadetine çok üzülmüş ve ağlamıştır. Fakat, Şefkat Peygamberi, o elim hadiseye sebebiyet veren Hind’e ve mızrağını saplayan Vahşi’ye karşı kin ve nefret beslememiştir. (30:16)
• Mekke Fethi gerçekleştirildikten sonra o güne kadar İnsanlığın İftihar Tablosu’na (aleyhissalâtü vesselam) tarifi imkansız zulümler yapan insanlar O’nun etrafında toplanır ve o Rahmet Güneşi’nin gözünün içine bakarak, kendileri hakkında vereceği kararı beklemeye başlarlar. Oysa ki, o anda bile içlerinden küçük bir grup, Müslümanların Mekke’ye girmesine karşı koymuş, kan dökmüş ve son olarak bir kere daha şiddet ve intikam duygularını körüklemişlerdir. İşte atmosferin olabildiğine gergin olduğu böyle bir anda Allah Rasûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem), heyecan ve endişeyle bekleşen Mekkeliler’e, “Şimdi size ne yapmamı bekliyorsunuz?” diye sorar. Esasen O’nun nasıl soylu, affedici ve civanmert bir insan olduğunu iyi bilen bazı Mekkeliler, “Sen kerimsin, kerim oğlu kerimsin” şeklinde karşılık verirler. O’nun hedefi ne mal, ne mülk, ne hükümdarlık, ne de toprak fethidir; O’nun hedefi, insanların kurtuluşu ve onların kalblerini fethetmektir. İşte bu şefkat ve muhabbet insanı, düşmanlarına karşı kararını şöyle açıklar: “Size, bir zaman Yusuf’un kardeşlerine dediği gibi derim: ‘Daha önce yaptıklarınızdan dolayı bugün size kınama yoktur. Allah, sizi de affeder. O, Merhametlilerin En Merhametlisi’dir.’ Gidiniz, hepiniz hürsünüz.” Aslında bu yaklaşım, “İçinizde herhangi bir burkuntu duymayın. Kimseyi cezalandırma niyetinde değilim. Herkes karakterinin gereğini sergiler. Siz, bir dönemde kendi karakterinizi sergileyip üslubunuzu ortaya koydunuz. Benim üslûbum da işte budur.” demek gibi bir şeydir. (33:00)
• Abdullah ibn Zübeyr ibn Avvam, Haccac tarafından şehit edilince, Esma validemiz Haccac’ın yakasına yapışarak “Sen onun dünyasını mahvettin; fakat, o da senin âhiretini mahvetti.” der. Evet, Ehl-i Beyt’e zulmedenler, Hazreti Hüseyin’in kanını dökenler âhiretini mahvetmiş kimselerdir; dolayısıyla onlara sövüp lanet etmenin hiç manası yoktur; artık olsa olsa onlara acınır. Evet, onlar cehennemde cayır cayır yanacak ve “acırım senin haline” derken kastettiğimiz manada hallerine acınacak zavallılardır. (37:00)
• Koyun sürüsünü bir yerden başka bir yere naklederken hayvanlarının donup ölmesi üzerine kendisi hayatta kalabilmek için sığınacak bir yer arayan ve sonunda Korucuk Köyü’ne kendisini zor atan Alevî bir Azerî, birkaç gün o köye misafir olur. Hocamızın akrabası bir hanımefendi bu misafire her gün yemek ikram eder ama onun Kûfe tarafından geldiğini öğrenince her defasında “Pis Kûfeliler siz Hazreti Hüseyin’i şehit ettiniz, Allah cezanızı versin!” der. Günlerce adama bir yemek verilir ama adam adeta her yemekle zıkkım yudumlar. Bir gün yine aynı kınama sözlerine muhatap olunca, adam artık dayanamaz, “Ana” der, “Vallahi menim özü orada yoktu!” (41:07)
• Hâsılı; Ehl-i Beyt’in başına gelenlerin ızdırabını duyarken günümüzde de bazı Yezidîlerin bulunduğunu varsaymak ve bir kısım insanları Yezidî yerine koymak yeni kavgalara zemin hazırlamaktan başka bir işe yaramaz. Halbuki, Ehl-i Beyt’i sevmek Sünnîler için de dinin bir emri ve şubesidir; Kerbelâ’nın hüznü ise müşterektir. (44:19)

Tweet

Whatsapp