Nazarın tesir sahası
Soru: Helâl kazançta başkasının gözü olursa bereketi gider mi?
Pek çok sahih hadis-i şerifte nazarın hak olduğu ifade edilmektedir. Bunlardan birinde Allah Resûlü, “Nazardan Allah’a sığının. Çünkü nazar gerçektir.”[1] buyurmaktadır. Günümüzde hususiyle ruhla ve ruhçulukla meşgul olanlar, cinlerle temas temin edenler nazarın, fizik alanında da izahını yapmaya çalışmaktadırlar. Onlara göre insan vücudunun neşrettiği bir kısım şualar, karşı tarafla rezonans olduğu zaman bir çeşit tesir etmekte ve insanı yere serebilmektedir. Halk arasında nazar, “Falan köyde filan adam kocaman bir kayaya baksa onu parçalar.” şeklinde iştihar etmiş ve ulûm-u mütearife hâline gelmiştir. Binaenaleyh nazarı tekzip ve inkâra ne medar ne de mesağ vardır.
Nazar, insanın kazandığı şeyin bereketine de tesir edebilir. Mesela, kendisine nazar edilen insanın kazancının başına bazen bir gâile ve belâ gelebilir. Bu nazar, kazancı haram etmez ancak kazanılan şeyin yümnünü, bereketini azaltabilir. Allah Resûlü (sallallâhu aleyhi ve sellem) nazar değmesine karşı, Âyetü’l-Kürsî’yi,[2] İhlâs, Felak ve Nâs sûrelerini[3] okumuş, ashabına da bunları okumalarını tavsiye buyurmuştur. Ayrıca meşâyih ve ehl-i keşf, nazarın etkisinden korunmak veya nazar isabet etmiş ise kurtulmak için Kalem Sûresi’nin 51. ve 52. âyetlerinin okunmasını tavsiye etmişlerdir. Kalem Sûresi’nde adı geçen âyetlerin metni ve anlamı şöyledir:
وَإِنْ يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌوَمَا هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ
“O kâfirler Zikr’i (Kur’ân’ı) işittikleri zaman, hırslarından neredeyse bakışlarıyla seni kaydıracak, âdeta gözleriyle yiyecekler! Ve o ‘delinin teki!’ derler. (Delilik nerede, o nerede! Kur’ân’ın hiç delilikle ilgisi mi olur?) Kur’ân olsa olsa, sadece bütün insanlara bir derstir.” (Kalem sûresi, 68/51–52)
Hatta bazen bu âyetin arkasından halka hâlinde Ashab-ı Kehf’in isimleri de yazıla gelmiştir. Bu âyetin ve Ashab-ı Kehf’in isimlerinin okunması hadis-i şeriflerle sabit değilse de ehl-i keşfin bulmasıyla sabittir ve inkâr edilmeyecek kadar kuvvetlidir. Binaenaleyh kötü nazarların nazarından korunabilmek için bu dualar yapılabilir, sonra da ciddi bir tevekkül ile –inşâallah– nazar bertaraf edilmiş olur.
İnsanın her an Allah ile münasebeti güçlü olmadığından ervah-ı habîse, cinler ve şerirler onun boşluklarından girip ona tesir edebilirler. Burada bir kanundan bahsetmek istiyorum. Cin taifesinin, insanlarla alâkalarının olduğu bir gerçektir. Ancak bunların zararlı olmaları, insanın zarara müsait bir hâl içinde bulunmasına bağlıdır. Bu şerli taife, insanın isyan, laubalilik ve gaflet gibi hâllerinden istifade ederek bu açık deliklerden içeriye girebilir ve hükümlerini icra edebilirler. Ama onlar, teslimiyeti güçlü, kalbi her an ilâhî âlemle donanımlı kimselere asla tesir edemezler.
Hâsılı, kazanca da nazar tesir edebilir. Bundan korunmak için evvelâ, helâlinden kazanılmalı; ikincisi, malın zekâtı verilerek Allah yolunda sigorta edilmek suretiyle teminat altına alınmalı; üçüncü olarak, o malı iyi yolda sarf etme kanaat ve niyetinde bulunulmalı ve son olarak da, yukarıda ifade edilen dualar yapılmalıdır. İşin doğrusunu “Allâmu’l-guyûb” olan Allah bilir.
[1] İbn Mâce, tıp 32; el-Hâkim, el-Müstedrek 4/239.
[2] Buhârî, vekâlet 10, bed’ü’l-halk 11, fedâilü’l-Kur’ân 10; en-Nesâî, es-Sünenü’l-kübrâ 6/238.
[3] Ebû Dâvûd, edeb 100, 101
- tarihinde hazırlandı.