Czy światopogląd lub zbiorowa działalność Ruchu stanowią rodzaj izolacyjnego wycofania się w struktury czysto wspólnotowe?
Zadaniem sekt jest tworzenie trudnych do wyeliminowania podziałów ideologicznych oraz egzystencjalnych. W takim przypadku polityka tożsamościowa danej grupy ma zaprzeczać fundamentalnym dylematom życia społecznego. Będąc organizacją odizolowaną, sekta oczekuje od swych członków długiego okresu nowicjatu, sztywnej dyscypliny, bezwzględnego zaangażowania oraz stara się mieć jak największy wpływ na wszelkie aspekty życia swoich wyznawców. Jeśli więc społeczność lub grupa ludzi poszukujących spełnienia w ramach pewnych zamkniętych struktur doświadcza porażki w zakresie kontrolowania informacji, na jakie staje się narażona, wycofuje się wtedy z życia społecznego i przekształca swoje potrzeby duchowe w nietolerancyjną formę mistycyzmu. Jeżeli założenia ruchu zostaną wysunięte zbyt daleko, to będzie on ewoluował w kierunku organizacji sekciarskiej, nacechowanej ideologią nietolerancji. Taki ruch będzie okazywał wtedy tendencje do dzielenia się na małe zamknięte sekty. Jeżeli zaś pewne zagadnienia nabiorą charakteru sprzecznego i politycznego, jeśli polityczne decyzje tego ruchu zostaną ograniczone w stopniu uniemożliwiającym niwelowanie podziałów, wtedy rozpadnie się on na małe grupy przypominające sekty.
Światopogląd oraz zbiorowe działania Ruchu Gülena są jednak kompletnie odmienne od wspomnianych. Gülen uznaje oraz przyjmuje złożoną charakterystykę życia społecznego we współczesnych systemach globalnych. Niegdyś powiedział, że „powinniśmy wiedzieć, w jaki sposób mamy pozostać sobą i tak właśnie czynić. Nie oznacza to odizolowania się od pozostałych, lecz utrzymanie pośród nich naszych własnych wartości, podążanie własną ścieżką. Ponieważ własna tożsamość jest czymś nieodzownym, powinniśmy także obierać drogę powszechnej integracji. Izolowanie się od reszty świata w ostateczności doprowadzić nas może jedynie do zagłady.”
Członkowie ruchu Hizmet w działaniach sieci odnajdują spełnienie, przez co mogą efektywniej wykorzystywać przepływ informacji. W ten sposób nie wycofują się z życia społecznego, a ich potrzeby duchowe nie przybierają mistycznych form nietolerancyjności. Jako że potrzeby i oczekiwania uczestników Ruchu nie są rozpasane przez ideologię nietolerancji, wewnątrz Ruchu nie następują podziały i nie doświadcza on rozłamu na mniejsze organizacje o charakterze sekciarskim. Ponieważ różnice wewnątrz Ruchu nie są upolitycznione, lecz dąży się do ich zbiorowego rozwiązywania, a wszelkie decyzje podejmowane są wspólnie, Ruch utrzymuje zdolność do zapanowania nad różnicami wynikającymi ze społecznej wielkowymiarowości. To dlatego Hizmet nigdy nie podzielił się na małe sekty.
- Utworzono .