Yaqin (zekerheid)

Yaqin of zekerheid betekent: geen twijfel hebben over de waarheid van iets en een juiste, nauwkeurige kennis verwerven doorheen precieze controle. Deze uitdrukking wordt ook gebruikt in de betekenis van het nagaan, overtuiging zoeken, studies maken en veeleisende inspanningen uitvoeren om tot een overtuiging te komen. Yaqin is een spirituele toestand die is bereikt en ervaren door een reiziger op het pad van kennis van God. Het kan alleen bereikt worden door hen die vanuit zichzelf de capaciteit hebben om vooruit te gaan en zich inwendig te ontwikkelen. Yaqin wordt niet gebruikt om Gods Kennis aan te duiden. Deze is onbeperkt en vergroot noch verkleint. God heeft geen Naam waardoor Hij is gekend als: 'Een die zekerheid heeft of geeft.' Bovendien is zekerheid een graad die bereikt wordt door studie en het nagaan van iets dat betwijfeld wordt. Het Goddelijk Wezen is zonder twijfel en heeft evenmin bevestiging nodig.

Overeenkomstig de waarheidszoekende geleerden, betekent yaqin zekerheid of overtuiging van de waarheid van de essentiële geloofszaken, die op de eerste plaats het bestaan en de Eenheid van God bevat, en hierover niet twijfelen. Het wordt ook bepaald als het bereiken van deze overtuiging door het volgen en ervaren van de oorsprong of waarheid van deze essentiële punten waarin gewone mensen geloven, ook het ontwaren van en toegang nemen tot de sferen voorbij onze gewone materiële sfeer. Yaqin kan ook begrepen worden als een punt, begin in één opzicht en einde in een ander, dat bereikt wordt door gebruik te maken van alle kennisbronnen en middelen om waar te nemen en te ontwaren. Een man van waarheid die dit punt heeft bereikt, begeeft zich dikwijls naar het oneindige, hij voert de 'Hemelvaart' uit in zijn hart en bereikt de horizon van: 'zijn ogen dwaalden niet en keken niet verkeerd.' Hij reist temidden van de schitterende Goddelijke uitingen en is begunstigd met een tong om te spreken, ogen om te zien en oren om te horen. Dit omwille van de waarheden die bevat zijn in het Opperste Teken. Dit wil zeggen, als een gevolg van de herhaalde waarnemingen en studies van het boek van het universum, de dingen en gebeurtenissen die dit bevat, komt de reiziger naar de oneindigheid tot het waarnemen van de betekenissen van de onnabootsbare indrukken op dingen en gebeurtenissen en hun verband met God. Door herhaaldelijk de situaties te observeren die zich voordoen in zijn studie van de uitwendige en inwendige wereld, en er over na te denken, ontsluiert hij de waarheden voorbij de visuele sfeer. Door te leven in het schitterende, mysterieuze klimaat van de Goddelijk Openbaring -Qur'an en Sunna- voelt hij de uitingen van de Verborgen Schat in zijn hart. Hij wordt zich bewust van, en ervaart de uitingen en de tekens die uitgaan van het prisma van zijn bewustzijn die de stralen van de Goddelijke geschenken weerkaatsen die uit zijn uitwendige en inwendige wereld komen. Hij wordt zich bewust van de Goddelijke Openbaring en stuurt dit bewustzijn naar zijn zintuigen en waarnemingen. In deze betekenis en graad is yaqin een gave waardoor God hén begunstigd, die dicht bij Hem zijn.

Zelfs in de laagste graad is de zekerheid zo sterk dat het hart met licht wordt gevuld en de mist der twijfels wordt verwijderd uit het gemoed. De briesjes van vreugde, voldoening en opwinding worden erdoor opgewekt in de inwendige wereld van de mens. Zoals werd aangeduid door Dhu l-Nun al Misri, veroorzaakt zekerheid een overvloeiing van het hart met het verlangen om de oneindigheid te bereiken. Dit verlangen zet een mens aan om een sober leven te leiden. Doorheen onthechting wordt het vermogen verkregen om wijs te denken en te spreken. Een mens die zo de vleugel van onthechting neemt en naar de sfeer van wijsheid vliegt, vergeet nooit hoe hij zal eindigen en zal steeds denken aan het Hiernamaals. Hij voelt steeds Gods gezelschap, zelfs als hij zich in een menigte begeeft. (Qushayri, al-Risala,180)

In de eerste stappen van zekerheid, begint de sluier tussen de materiële en de immateriële aspecten van de werkelijkheid weg te trekken. Enkele stappen verder, kan de mens komen tot de ontwarring van de sfeer voorbij deze materiële wereld. Doordat zijn hart wordt gevuld met Goddelijke uitingen, bereikt hij vrede en voldoening en is hij absoluut bevrijd van alle soorten twijfels over de waarheden van het geloof. Zoals Ali ibn Abu Talib, moge God tevreden zijn over hem, hebben sommigen van hen die deze graad van zekerheid hebben bereikt, verklaard: 'Zelfs als de sluier tussen het geziene en het Ongeziene zou worden opgeheven, zou mijn zekerheid niet toenemen.' (Ali al-Qari, asrar al-Marfu'a, 286) Enkele stappen verder dan dit punt waar de realiteit der dingen duidelijk wordt voor de reiziger, komt de toestand waarin hij reist in de zuivere sfeer van de Goddelijke gaven die niet door ogen zijn gezien, door oren gehoord en door menselijk begrip omvat.

Om zekerheid te verwerven, in het begin van de reis, moet een ingewijde trachten te doen wat noodzakelijk is om dit te bereiken. Nochtans is het een zuivere zegening en geschenk van God dat deze zekerheid op het einde wordt bereikt. Zonder echte kennis van God te bereiken, is het onmogelijk om zekerheid te verwerven. Deze kennis kan worden verworven: - door een juiste visie van en perspectief op dingen en gebeurtenissen, het vermogen om correct en evenwichtig te denken, zuiverheid van bedoeling en studie van de tekens van Gods bestaan en Eenheid - nadenken over Zijn daden en de uitingen van Zijn Namen en Kenmerken.

Kennis van God is een Licht dat de innerlijke en uiterlijke werelden van de ingewijde verlicht, een licht dat schijnt vanuit alle hoeken van het bestaan. Onder de stralen van dit licht ziet de ingewijde alles zoals het werkelijk is en, bevrijdt van de beperkingen der veelheid van dingen en gebeurtenissen, wordt de Goddelijk Eenheid waargenomen en gebeurt vervoering door onbeschrijfelijke spirituele vreugden.

Bij de eerste stappen op het pad naar zekerheid, kan een ingewijde zich ongemakkelijk voelen maar hij verliest zichzelf in onbeschrijfelijke genoegens en vrede op het einde. Zij die het verschil niet hebben kunnen maken tussen de gevoelens aan het begin en die op het einde, ten onrechte hebben gedacht dat zekerheid gevaarlijk is. Eigenlijk is het voortdurend gevoel van Gods gezelschap en het spirituele genoegen dat erbij past, de bron van vrede en veiligheid voor alle spirituele moeilijkheden en mogelijke afwijkingen. Ongemak en pijn worden alleen gevoeld in het begin van het pad dat naar zekerheid leidt. Wat het gevaar betreft, er is geen enkele toestand of niveau waar er géén gevaar bestaat. De Profeet, vzmh, verklaart: 'zelfs ik zou niet in staat zijn mezelf te redden (van het Hellevuur of Gods straf voor mijn eigen daden) indien God mij niet had omarmt in Zijn genade.' (Bukhari, Riqaq, 18; Muslim, Munafiqun, 71-78). Wat de redding betreft, van pijnen en afwijkingen en het verwerven van vrede, deze zijn verse vruchten die God zeker toestaat van te bekomen.

Zoals in sommige Qur'an verzen wordt uitgelegd, behandelen de Sufi's de zekerheid in de volgende 3 categorieën:

1. Zekerheid komt van kennis. Het betekent een sterk, stevig geloof in, of de overtuiging van, al de essenties van geloof, vooral die Gods geloof en Eenheid omvatten, verworven door correcte observatie en studie van de betekenisvolle tekens en zekerheden.
2. Zekerheid die uit directe waarneming komt. Het duidt een onbeschrijfelijke graad van zekerheid en kennis van God aan, verworven doorheen het ontsluieren en beschouwen van de immateriële waarheden die voor gewone gelovigen onzichtbaar blijven en waarop de essenties van het geloof zijn gebaseerd.
3. Zekerheid die van directe ervaring komt, begunstiging door Gods voortdurend gezelschap zonder enige versluiering die alleen door de begunstigden kan worden ervaren. Sommigen definiëren dit als de zelfopheffing in God en het verwerven van bestaan in Hem.

Deze drie graden kunnen in het volgende voorbeeld eenvoudig worden beschreven:

De menselijke kennis van de dood, voor hij sterft, komt door waarneming en biologische studie, betekent de zekerheid die van kennis komt. Zijn waarneming van sommige metafysische verschijnselen zoals het zien van de engel die zijn ziel komt nemen en fragmenten van de tussenwereld van het graf, kan worden beschouwd als een soort zekerheid die van directe waarneming komt. Zijn ervaring van de dood door het sterven, is zekerheid van directe ervaring.

Zekerheid over abstracte waarheden als de aard van Gods Namen en Kenmerken komen van directe waarneming. Ervaring is van een aard die tot het persoonlijke in de mens behoort en ik ben niet in staat om hier enige verklaring rond te geven.