Aksiyon'da Patrik Bartholomeos'la Görüşmesi Üzerine
-Patrik Bartholomeos ile görüşmeniz kamuoyu açısından sürpriz bir gelişme oldu. Görüşmeyi değerlendirebilir misiniz?
-Kısa bir görüşme oldu. Bu belki etraflıca bir değerlendirme için yeterli olmayabilir.
-Görüşme isteği galiba Patrik Bartholomeos'tan geldi.
-Evet. Görüşme isteği onlardan geldi. Ben de kabul ettim, siz de bu ülkenin insanısınız bir araya gelip konuşabiliriz dedim.
-Patriğin son zamanlarda bir takım gayretleri var ve bir süre önce bunlar Türkiye'de tartışma konusu olmuştu.
-Patrik Bartholomeos'un gayetlerini anlıyorum. Patrikhane kendi Ortodoks cemaati tarafından da tazyik ediliyor. Bugün bir Ortodoks Rusya var. Zannediyorum Rusya müstakil hareket etmek istiyor, kendisine ayrı bir mabet arıyor. Tabii Patrik Bartholomeos da bu konuda sorumluluk hissediyor. Heybeliada'daki ruhban okulu 20 küsur senedir kapalı. Zannediyorum o günlerde yetiştirdikleri insanlar da Yunanistan'a gidiyorlar, geriye dönmüyorlar. Belki orda vazife de almıyorlar, başka işlerle uğraşıyorlar. Dolayısıyla Patrikhane'nin gayretleri boşuna gidiyor. Belki orda vazife de almıyorlar, başka işlerle uğraşıyorlar. Dolayısıyla Patrikhane'nin gayretleri boşuna gidiyor. Patrik çok geniş bir cemaatin temsilcisi gibi görünüyor fakat Ortodoks dünyada kendi düşüncesi adına temsilcileri olmayınca, bir cemaati temsil ediyor sayılmaz. Bunun için Heybeliada'daki imam hatip ve İlahiyat karşılığı olan okullarını faaliyete geçirmeyi düşünüyorlar. Rum okulu olduğu için değil, 71'li yıllarda özel okulların kapanması esnasında ruhban okulunun da aynı statüye uygun olarak kapandığını söylüyorlar. Tüm özel orta dereceli ve yüksek okulların kapandığı gibi bu da aynı kanunla kapatıldı, öyleyse açılmalı diyorlar.
-Siz de Selanik'te bir okul açılması için vasıta olmalarını istemişsiniz. Bu teklifinizi nasıl karşıladılar?
-Ben, Selanik'te bir lise açılması için tavassut etmelerini söyleyince, Selanik'te kapatılan bir Türk lisesi yoktu ki, dediler. Fakat benim maksadım mütekabiliyet değildi. Zaten onlara da, bu konuyu mütekabiliyet çerçevesinde anlamayın, dedim. Bunlar devletler arası centilmence hareketlerdir, prosedürleri kolaylaştırır, yumuşatır. Rumlar da bu ülkede yaşıyor ve Türk vatandaşı. Eğer böyle bir jest yaparlarsa zannediyorum Meclisi de, Türk efkarını da yumuşatırlar. Bir şarkiyat lisesi açılırsa orada ille Yunanistan'daki Türk çocuklarını alır, onlara şarkiyat öğretiriz. Dostluğun yolu da buradan geçer. Ahlakımızı, kültürümüzü, geçmişimizi bilen insanlar iki ülke arasında bir diyalog zemini teşkil eder. Biz Yunanistan'a talebe gönderelim, onlar da buraya talebe göndersinler. Komşuyuz, uzaklaşmamız mümkün değil. Yan yana yaşayacağız, aynı kaderi paylaşacağız.
-Bu yaklaşımınızı patrik nasıl karşıladı?
-Patrik Bartholomeos, diyalog kurulabilecek bir insan intibaı bıraktı bende. Bütün bunları çok sıcak karşıladı zannediyorum. Başka bir yerde eğer Ermenistan yumuşak davranırsa orada da okul açmayı düşünürüz, demiştim. Benim düşüncem bu. Yaşadığımız bölgede muvazene unsuru bir devlet haline gelmek, biraz da çevrenin güvenli olmasına bağlıdır. Başka bir mülahazamız yok. Birbirimizi huzursuz edecek şeyler yapmadan geçinelim istiyoruz. Hepimiz aynı bölgenin insanları, Mezopotamya insanlarıyız. Sosyologlara göre, Grek medeniyetinin, Yunam medeniyetinin, Helenizmin arkasında, Mezopotamyalı insanlar vardır, Doğu medeniyeti vardır.
-Devletin Selanik'te okul açmak için bir çabası olur mu?
-Zannediyorum olur. Böylece bir diyalog süreci de başlamış olur.
-Halkın geçmişten gelen bir güvensizliği var..
-Halkın Patrikhane'ye ve ekümenliğe karşı sert bir tavrı vardı. Tabii bu da bazı sebeplerden kaynaklanıyordu. Eskiden sert yazanlar şimdi görüşmeyle alakalı yazarken yumuşak yazıyor. Medyada bu konuda güzel şeyler yazanlar oldu. Zannediyorum, halkın psikolojisi üzerinde bir kere bu mesele çok da fena değilmiş, demek diyalog olabiliyormuş kanaati uyarabilir. Patrikhane eğer devletin aleyhinde olacak faaliyetlerde bulunursa bu beni değil devletin istihbarat teşkilatını ilgilendirir.
-Patrikhanenin gücü Yunanistan'ı yumuşatmaya yeter mi?
-Yunanistan patriğe karşı çıkarken koskocaman bir Ortodoks dünyayı karşısına almayı düşünmez herhalde.
- tarihinde hazırlandı.