Σχετικά με τον Φετουλλάχ Γκιουλέν

Σχετικά με τον Φετουλλάχ Γκιουλέν

Γεννημένος το 1941 στην Ερζερούμ, στην ανατολική Τουρκία, ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν είναι στοχαστής και θεωρητικός του Ισλάμ και ένας πολυγραφότατος συγγραφέας και ποιητής. Διδά σκαλοί του στις θρησκευτικές επιστήμες ήταν γνωστοί Μουσουλ μάνοι στοχαστές και πνευματικοί καθοδηγητές. Ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν μελέτησε επίσης τις αρχές και θεωρίες των σύγχρονων κοινωνικών και φυσικών επιστημών. Βασιζόμενος στην εξαιρετική ικανότητά του να μαθαίνει, ξεπέρασε γρήγορα τους συνομηλίκους του. Το 1958, πέρασε τις εξετάσεις με άριστα και του δόθηκε άδεια από το κράτος να γίνει ιεροκήρυκας. Γρήγορα προήχθη σε μια θέση στη Σμύρνη, την τρίτη μεγαλύτερη επαρχία της Τουρκίας. Ήταν εκεί που ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν καταστάλαξε στον τρόπο σκέψης του και επέκτεινε τη βάση του κοινού του. Στα κηρύγματα και τις ομιλίες του, έδινε έμφαση στα πιεστικά κοινωνικά ζητήματα των καιρών: ο συγκεκριμένος στόχος του ήταν να ωθήσει τη νεότερη γε νιά να εναρμονίσει τον διανοητικό συλλογισμό με την εσωτερική πνευματικότητα και τον ανθρωπιστικό ακτιβισμό.

Ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν δεν περιορίστηκε στις κεντρικές πόλεις της χώρας του. Ταξίδεψε στις επαρχίες της Ανατολίας και έδωσε διαλέξεις όχι μόνο σε τζαμιά, αλλά και σε καφενεία και συνοικιακά εντευκτήρια. Αυτό τον βοήθησε να γνωρίσει ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού της Τουρκίας και να προσελκύσει την προ σοχή της εκπαιδευτικής κοινότητας και, πιο συγκεκριμένα, των φοι τητών. Οι ομιλίες του δεν περιορίζονταν αυστηρά σε θρησκευτικά θέματα: μιλούσε επίσης για την εκπαίδευση, την επιστήμη, τη θεωρία του Δαρβίνου, για την οικονομία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Το βάθος και η ποιότητα των ομιλιών του σε τέτοιο ευρύ πεδίο θεμάτων, εντυπωσίασαν την ακαδημαϊκή κοινότητα και τον έκαναν να κερδί σει την προσοχή και τον σεβασμό του κόσμου της διανόησης. Ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν αποσύρθηκε από τα επίσημα διδασκα λικά καθήκοντά του το 1981, έχοντας εμπνεύσει μια ολόκληρη γε νιά νέων σπουδαστών. Από το 1960 και μετά, οι προσπάθειές του σχετικά με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση τον έχουν καταστήσει μια από τις πιο γνωστές και σεβάσμιες μορφές στην Τουρκία. Από το 1988 μέχρι το 1991, κήρυξε ως επίτιμος ιεροκήρυκας σε κάποια από τα πιο γνωστά τζαμιά σε μεγάλα πληθυσμιακά κέντρα, ενώ συ νέχιζε να προωθεί το μήνυμά του μέσα από λαϊκές συναθροίσεις και συγκεντρώσεις, όχι μόνο στην Τουρκία, αλλά και στη Δυτική Ευρώπη.

Κύριες Ιδέες

Στις ομιλίες και τα γραπτά του, ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν οραματί ζεται τη γέννηση, κατά τον 21ο αιώνα, μιας πνευματικής δυναμι κής που θα επαναφέρει στο προσκήνιο ηθικές αξίες ανενεργές για αιώνες: ανεκτικότητα, κατανόηση και διεθνή συνεργασία. Οι αξίες αυτές θα οδηγήσουν, μέσω του διαπολιτισμικού διαλόγου και της ανταλλαγής ιδεών, σε έναν και μοναδικό πολιτισμό χωρίς απο κλεισμούς. Στο πεδίο της εκπαίδευσης, ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν έχει γίνει εμπνευστής και πρωτοπόρος ενός κινήματος, που βρίσκεται πίσω από την ίδρυση πολλών φιλανθρωπικών οργανώσεων οι οποί ες μεριμνούν για το καλό της κοινωνίας εντός και εκτός Τουρκίας. Επίσης, καθοδηγεί και εμπνέει δημοσιογράφους που εργάζονται σε μέσα μαζικής ενημέρωσης, ειδικά σε τηλεοπτικούς σταθμούς, με σκοπό την ενημέρωση του κοινού.

Ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν πιστεύει ότι ο δρόμος για την παγκόσμια δικαιοσύνη περνά μέσα από την προσφορά ποιοτικής, κατάλληλης και καθολικής μόρφωσης. Μόνο τότε θα υπάρξει αρκετή κατανόηση και ανεκτικότητα ώστε να εξασφαλιστεί ο σεβασμός για τα δικαιώ ματα των άλλων. Για τον σκοπό αυτό έχει, μέσα σ’ αυτά τα χρόνια, ενθαρρύνει την οικονομική και κοινωνική ελίτ και τους πολιτικούς ηγέτες, ισχυρούς βιομηχάνους αλλά και μικρούς επιχειρηματίες, να υποστηρίξουν την ποιοτική εκπαίδευση. Με δωρεές από αυτές τις πηγές, εκπαιδευτικά ιδρύματα έχουν θεμελιώσει και λειτουργούν πολλά σχολεία εκτός και εντός Τουρκίας.

Ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν έχει δηλώσει ότι, στον σύγχρονο κόσμο, ο μόνος τρόπος για να αποδεχθούν οι άλλοι τις ιδέες μας είναι μέσω της πειθούς. Περιγράφει αυτούς που στρέφονται στη βία σαν να έχουν χρεοκοπήσει πνευματικά: οι άνθρωποι πάντα θα απαιτούν την ελευθερία επιλογής στον τρόπο που χειρίζονται τις υποθέσεις τους και στην έκφραση των πνευματικών και θρησκευτικών αξιών τους. Η δημοκρατία, πιστεύει ο Γκιουλέν, παρά τις πολλές αδυναμί ες της, είναι τώρα το μόνο ζωντανό πολιτικό σύστημα και οι άνθρω ποι θα πρέπει να παλέψουν για να εκσυγχρονίσουν και να ομοιο γενοποιήσουν τους διαφορετικούς δημοκρατικούς θεσμούς τους, με σκοπό την οικοδόμηση μιας κοινωνίας, όπου τα ατομικά δικαιώ ματα και οι ελευθερίες θα είναι σεβαστά και θα προστατεύονται και όπου οι ίσες ευκαιρίες για όλους δεν θα είναι μόνο ένα όνειρο.

Διαθρησκευτικές και Διαπολιτισμικές Δραστηριότητες

Από τη συνταξιοδότησή του και μετά, ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν έχει επικεντρώσει τις προσπάθειές του στην εγκαθίδρυση ενός πλαισίου διαλόγου μεταξύ των ομάδων που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές ιδεολογίες, κουλτούρες, θρησκείες και έθνη. Το 1990 (1-8 Δεκεμβρί ου), η εισήγησή του με θέμα «Η αναγκαιότητα του Διαθρησκευτικού Διαλόγου» παρουσιάστηκε στο Κοινοβούλιο των Θρησκειών του Κόσμου στο Κέιπ Τάουν. Επιμένει ότι ο διάλογος αποτελεί άμεση προτεραιότητα και ότι οι άνθρωποι, ασχέτως εθνών και πολιτικών συνόρων, έχουν πολύ περισσότερα κοινά απ’ ό,τι φαντάζονται. Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν θεωρεί συγχρόνως σημαντικό και απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα πλαί σιο ειλικρινούς διαλόγου ώστε να αυξηθεί η αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των ανθρώπων. Γι’ αυτό το λόγο, έχει βοηθήσει να ιδρυθεί το Ίδρυμα Δημοσιογράφων και Συγγραφέων (1994), που οι δρα στηριότητές του επικεντρώνονται στην προαγωγή του διαλόγου και της ανεκτικότητας μεταξύ όλων των τάξεων της κοινωνίας και που έχει γίνει δεκτό με θέρμη από πολλούς και διαφορετικούς αν θρώπους. Πάλι για τον ίδιο λόγο, ο Γκιουλέν επισκέπτεται και δέ χεται ηγέτες, όχι μόνο από την Τουρκία, αλλά από όλο τον κόσμο. Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β´ στο Βατικανό, ο μακαρίτης Τζων Ο’ Κόνορ, Αρχιεπίσκοπος της Νέας Υόρκης, o Λέον Λεβί, πρώην πρό εδρος της Ένωσης κατά της Δυσφήμησης, συγκαταλέγονται στις ηγετικές θρησκευτικές προσωπικότητες με τις οποίες συναντήθηκε ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν, με στόχο να συζητήσουν για τον διάλο γο και να αναλάβουν από κοινού σχετικές πρωτοβουλίες. Στην Τουρκία, ο πρέσβης του Βατικανού, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, ο Πατριάρχης των Αρμενίων, ο Αρχιραβίνος της εβραϊκής κοινότητας και πολλοί άλλοι θρησκευτικοί ηγέτες έχουν συναντηθεί πολλάκις μαζί του, αποτελώντας u974 _950 æωντανό παράδειγμα για το πώς ο ειλικρινής διάλογος μπορεί να καθιερωθεί μεταξύ των ανθρώπων της πίστης.

Στη συνάντησή του με τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β´ στο Βατικανό το 1988, ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν παρουσίασε μια πρόταση ώστε να πραγματοποιηθούν σταθερά βήματα ειρήνης και να σταματήσει ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, εκεί δηλαδή που γεννήθηκαν και οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, μέσω της αμοιβαίας επιτόπιας συ νεργασίας. Στην πρότασή του, επίσης, υπογράμμισε το γεγονός ότι η επιστήμη και η θρησκεία αποτελούν στην πραγματικότητα δύο διαφορετικές πλευρές της ίδιας αλήθειας: «Η ανθρωπότητα άλλο τε έχει αρνηθεί τη θρησκεία στο όνομα της επιστήμης, άλλοτε έχει απαρνηθεί την επιστήμη στο όνομα της θρησκείας, με το σκεπτικό ότι οι απόψεις τους δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Όλη η γνώση προέρχεται από τον Θεό και η θρησκεία είναι από τον Θεό. Πώς μπορεί αυτά τα δύο να βρίσκονται σε διαμάχη; Γι’ αυτό τον λόγο, οι κοινές μας προσπάθειες, που προσανατολίζονται στον διαθρησκευ τικό διάλογο, μπορούν να κάνουν πολλά ώστε να βελτιώσουν την κατανόηση και την ανοχή ανάμεσα στους ανθρώπους.» Ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν εξέδωσε ένα δελτίο Τύπου αποκηρύσσο ντας την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στην Αμερική, θεωρώντας τη τεράστιο πλήγμα τόσο στην παγκόσμια ειρήνη, όσο και στο κύρος των πιστών: «... η τρομοκρατία δεν μπορεί ποτέ να χρησιμοποιηθεί στο όνομα του Ισλάμ ή για χάρη κάποιου ισλαμικού σκοπού. Ένας τρομοκράτης δεν μπορεί να είναι Μουσουλμάνος και ένας Μου σουλμάνος δεν μπορεί να είναι τρομοκράτης. Ένας Μουσουλμάνος μπορεί μόνο να είναι εκπρόσωπος και σύμβουλος της ειρήνης και της ευημερίας».

Μια διαδικτυακή δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από το αμερι κανικό περιοδικό Foreign Policy και το βρετανικό περιοδικό Prospect τον Μάιο του 2008 ανέδειξε τον Φετχουλλάχ Γκιουλέν ως τον σημα ντικότερο θεωρητικό μέσα από μια λίστα 100 διανοουμένων που είχαν επιλεγεί από τους συντάκτες. Το Muslim World, περιοδικό που ασχολείται με τη μελέτη του Ισλάμ και τις σχέσεις Μουσουλμάνων Χριστιανών, εξέδωσε ειδικό τεύχος (τεύχος 95, αριθμός 3, Ιούλιος 2005) με τίτλο «Το Ισλάμ στη σύγχρονη Τουρκία – η συνεισφορά του Φετχουλλάχ Γκιουλέν» με άρθρα από γνωστούς στοχαστές και θεολόγους.

Το κίνημα Γκιουλέν έχει αποτελέσει θέμα συζήτησης και έρευ νας από ακαδημαϊκούς σε αρκετά διεθνή συνέδρια σε Αμερική και Ευρώπη και από πανεπιστήμια όπως το Ράις του Χιούστον, το Πα νεπιστήμιο της Οκλαχόμα, το Πανεπιστήμιο του Σαν Αντόνιο, το Πανεπιστήμιο των Μεθοδιστών του Ντάλας, το Πανεπιστήμιο της Τζωρτζτάουν, το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, το Μητροπολιτι κό Πανεπιστήμιο του Ληντς στο Ηνωμένο Βασίλειο και το Πανεπι στήμιο του Ρότερνταμ στην Ολλανδία.

Ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν αρθρογραφεί σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά. Πολλά από τα άρθρα του έχουν μεταφραστεί σε διάφο ρες γλώσσες.

Οι υποστηρικτές και φίλοι του εκπαιδευτικού δικτύου, εμπνευ στής και εμψυχωτής του οποίου είναι ο Φετχουλλάχ Γκιουλέν, έχουν ιδρύσει μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς –ιδρύματα και ενώσεις– στην Τουρκία και στο εξωτερικό, που στηρίζουν οικονομικά πολ λούς υπότροφους.

Ο Γκιουλέν, παρότι είναι δημοφιλής και ιδιαίτερα γνωστός στην πατρίδα του, δεν ασχολείται καθόλου με την πολιτική. Στους θαυ μαστές του Φετχουλλάχ Γκιουλέν συγκαταλέγονται δημοσιογρά φοι, ακαδημαϊκοί, τηλεπαρουσιαστές, πολιτικοί και δημόσιοι λει τουργοί από την Τουρκία και το εξωτερικό. Βλέπουν σε αυτόν έναν πραγματικό ανανεωτή, έναν μοναδικό κοινωνικό μεταρρυθμιστή που κάνει πράξη αυτά που κηρύσσει. Τον βλέπουν σαν ακτιβιστή της ειρήνης, διανοούμενο, θρησκευτικό λόγιο, συγγραφέα και ποιη τή, σαν ένα σπουδαίο στοχαστή και πνευματικό ηγέτη, που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην αναζήτηση λύσεων για τα δεινά της κοι νωνίας και τις πνευματικές της ανάγκες. Βλέπουν τη δράση του σαν ένα κίνημα αφοσιωμένο στη μόρφωση, αλλά μια μόρφωση καρδιάς και ψυχής, όπως επίσης και νόησης, που στοχεύει στο να αναγεν νηθεί και να ενδυναμωθεί πνευματικά το σύνολο της ανθρώπινης ύπαρξης, ώστε να ολοκληρωθεί και να προσφέρει αγαθά και υπηρε σίες χρήσιμα στους άλλους.